Stacey Matrisi, Ralph Douglas Stacey tarafından geliştirilmiş ve yayımlanmıştır. Karmaşıklığa sebep olan faktörleri anlamaya yardımcı olmak ve farklı karmaşıklık derecelerini ele almak adına en iyi yönetim eylemlerini seçmek için tasarlanmıştır. Proje teslimini ele almak için özel olarak tasarlanmamıştır ancak diğer herhangi bir alan kadar bu alanla da ilgilidir.
Stacey matrisi temel olarak iki boyuttan oluşmaktadır: Anlaşma ve kesinlik.
Sebep-sonuç ilişkileri iyi bilindiğinde ve geçmişte benzer projeler yapıldığında, projeler kesinliğe yakındır. Bu durumda, yeni bir projenin sonucunu tahmin etmek için geçmiş deneyimleri ele alarak tahminlerde bulunmak genellikle mümkündür. Parametrik ve analog tahmin gibi teknikler bu bilgilere bağlıdır.
Kesinlikten uzak projelerin yeni ve yenilikçi (veya en azından projeyi gerçekleştiren kuruluş için yeni) bir şey sunması gerekir. Çoğu zaman, neden-sonuç ilişkileri belirsizdir. Bu noktada plan yapmaya çalışırken geçmiş deneyimlerin pek yardımı olmaz. Proje safhasında bir grubun, ekibin veya organizasyonun üyeleri, projenin hedefleri ve bunlara nasıl ulaşılacağı konusunda farklı görüşlere sahip olacaktır. Yönetişim, yönetim tarzı ve projeyi yönetme yaklaşımı, anlaşma düzeyine bağlı olacaktır.
Stacey matrisinde, iki eksen içinde beş alan belirlemiştir:
- Anlaşmaya yakın, kesinliğe yakın
Matrisin bu alanında, geleceği tahmin etmek için geçmişten veriler kullanılabilir. İnşaat ve mühendislik projeleri, tipik olarak, proje başlamadan önce iyi bir şekilde belirlenmeye ve planlanmaya olanak tanıyan çok sayıda teknik veriye sahiptir. Bu projeler, detaylı planlar izlenerek kontrol edilir ve bu alana dahil edilebilir.
- Anlaşmadan uzak, kesinliğe yakın
Bazı projeler, hangi hedeflerin mümkün olduğu ve bunların nasıl gerçekleştirilebileceği konusunda çok kesindir, ancak hangi hedeflerin en büyük değere sahip olduğu konusunda daha az fikir birliği vardır. Bu alanda müzakere, uzlaşma ve koalisyon geliştirme gibi beceriler önemlidir. Karar verme durumu, teknik olmaktan çok politik hale gelir.
- Anlaşmaya yakın, kesinlikten uzak
Projeler, istenen hedefler hakkında yüksek düzeyde bir anlaşmaya sahip olabilir, ancak istenen hedeflerle sonuçlanacak neden-sonuç bağlantıları hakkında çok fazla kesinliğe sahip olmayabilir. Çıktılar, sonuçlar ve faydalar arasındaki ilişkiler, çıktıların nasıl faydalara yol açacağına dair varsayımlar yapıldığında genellikle bu kategoriye girebilir. Bu gibi durumlarda, paydaşlar arasında güçlü bir ortak vizyon duygusu ve planlamaya esnek ve gerçekçi bir yaklaşım gereklidir.
- Karmaşıklık bölgesi
Bu bölge, düşük seviyeli anlaşma veya düşük kesinlik seviyelerinin birleşiminin projeyi karmaşık bir yönetim problemi haline getirdiği bir alanı kapsar. Uyum sağlama ve çeviklik burada sadece proje yöneticisi için değil, sponsor, ekip üyeleri ve paydaşlar için de kilit becerilerdir. Sistem Düşüncesi gibi yaklaşımlar burada faydalıdır.
- Anlaşmadan uzak, kesinlikten uzak
Çok az anlaşma ve çok az kesinliğin olduğu yerde anarşi hakimiyet kurabilir. Kişiler ve kuruluşlar bazen kaçınma yoluna başvururlar ancak bu gibi durumlardan her zaman kaçınılamaz. Bu tür durumlar ortaya çıkarsa bunları ele almak için stratejilere ihtiyaç vardır. Bu bölge genellikle anarşiden ziyade kaos olarak adlandırılır ve bu bölgeyle karmaşıklık bölgesi arasındaki sınır “kaosun kenarı” olarak bilinir.
Stacey matrisinin diğer karmaşıklık tabanlı modellerle pek çok ortak noktası vardır. Bir diğer ilgili çerçeve, basit, karmaşık, kompleks ve kaotik koşullar etrafındaki durumlara yanıt vermenin yolunu anlamaya yardımcı olan Cynefin Çerçevesidir.
Çeviren: Zeynep Ayan
Kaynak: https://www.praxisframework.org/en/library/stacey-matrix