Çatışma Yönetimi: Başarıya Giden Yolda Engelleri Aşmanın Anahtarı

Çatışma Yönetimi: Başarıya Giden Yolda Engelleri Aşmanın Anahtarı

Modern dünyada, hızla değişen dinamikler ve farklılaşan beklentiler, çatışmaların iş yaşamından sosyal ilişkilere kadar her alanda karşımıza çıkmasına neden olmaktadır. Günümüz iş dünyasında da hızla değişen koşullar ve farklılaşan bakış açıları bireyler ve gruplar arasında çatışmaların kaçınılmaz bir hale gelmesine neden olmaktadır. Yazımızda sizler için çatışma kavramını, çatışmanın taraflara ve iş performansına etkileri, Leas modelini ve çatışma yönetimi stratejilerini ele aldık.

Çatışma Nedir?

Tek bir tanımı olmamakla birlikte, çatışma, bireyler veya gruplar arasında hedefler, değerler, çıkarlar ya da beklentiler arasındaki uyuşmazlık ya da anlaşmazlık olarak tanımlanabilir. Tarafların kendi istek ve beklentilerinin gerçekleşmesi için ortaya koydukları tavırlar çatışmayı ortaya çıkarmaktadır.

Çatışmanın Taraflara ve İş Performansına Etkisi

Yönetimin olduğu her yerde çatışma olabilir, çalışılan yerde yaşanan çatışmalar personelleri doğrudan etkileyebilir, yapılan işin verimliliğini ve kalitesini düşürebilir. Çatışmanın şiddet seviyesine göre personeller arasındaki tavır ve muameleler düşmanlık seviyesine kadar çıkabilir. İş dünyasında meydana gelen çatışmalar, personelin çalıştığı kuruma olan güvenini, sadakatini ve aidiyet hissini büyük oranda zedeleyebilir. İyi bir çatışma yönetimi ile kurumlar ve bireyler için etkili ve faydalı politikalar üretilerek çatışmanın iş dünyasındaki olumsuz etkisinin önüne geçilebilir.  İyi bir çatışma yönetimi için çatışmanın hangi seviyede olduğunun bilinmesi gerekmektedir.

Speed B. Leas’ın Çatışma Türleri Modeli

1985 yılında Speed B. Leas tarafından geliştirilen ve beş aşamadan oluşan çatışma türleri modeli, çatışmanın karşılıklığını anlamada ve yönetmede önemli bir araç olarak öne çıkar. Bu çatışma modeli ile yöneticiler, çatışmaların çeşitli seviyelerini tanımlayarak, çatışmanın karmaşıklığını değerlendirilebilir ve çatışmayı iyi bir şekilde yönetebilir. Gelin beş seviyeden oluşan bu modeli hep birlikte tanıyalım.

Seviye 1: Problem Çözme (Problem to Solve)

Bu bölüm en düşük seviyeli çatışmaların yer aldığı alanı temsil etmektedir. Burada, bireyler fikir ayrılığına sahip olmalarına rağmen ortak bir payda üzerinden iletişim kurmayı başarmaktadır. Farklı görüşler savunulmasına rağmen, kişiler arası iletişim açık bir dil ve nazik bir üslupla yapılır. Bu durum, farklı fikirlerin saygı çerçevesinde ortaya sunulmasına ve iş birliğinin güçlenmesine yol açar.

Seviye 2 : Anlaşmazlık (Disagreement)

Bu aşamada işler biraz daha karmaşık bir hal almaktadır. Çatışma merkezinde, konunun kişiselleştirilmesi ile, taraflar arasında tetikte olma durumu ve korumacı bit tavır söz konusudur. Kişiler arası iletişimde ise dil, zaman zaman şakayla karışık bir üslup sırasında bazen doğrudan dokundurmalar içerebilir. Bu tarz bir iletişim çatışmanın sağlıklı bir şekilde devam etmesini zorlaştırabilir.

Seviye 3 :  Yarışma (Contest):

Bu aşamada mesele, korumacı davranmakla kalmayıp haklı çıkmanın da önemli bir hale gelmesiyle karmaşıklaşmaktadır. Kişisel sözlü saldırıların başladığı yerde, çatışmayı yaratan gerçek konudan oldukça uzaklaşılır.

 Seviye 4 : Haçlı Seferleri (Crusade):

Bu aşama daha kritik bir seviyeyi işaret eder. Bu aşamada artık bir gruplaşma durumu söz konusu olup, kullanılan dil ideolojik bir nitelik kazanmıştır. Taraflar birbirlerinin değişebileceğine olan inancını kaybetmiştir. Bu aşamada çatışma, koruma ve haklı çıkmakta daha çok “onlar ve biz” şeklinde kutuplaşma haline dönüşmüştür.

Seviye 5 : Dünya Savaşı (Word War)

Bu aşamada dil tamamen kavgacıdır veya karşıt taraflar birbirleriyle konuşmazlar. Kutuplaşmanın en şiddetli biçimde kendini gösterdiği aşamadır.

Çatışma Yönetimi Stratejileri

İyi bir çatışma yönetimi için çatışmanın teşhis aşaması büyük önem taşımaktadır. Leas’in çatışma türleri modeli, yöneticiler için çatışmanın teşhisi konusunda referans olabilir. Müdahalenin doğru bir şekilde yapılabilmesi çatışma yönetimi stratejilerinin kullanımı ile mümkün olur. Çatışma yönetimi stratejileri şu şekildedir:

• Kızgınlığı, öfkeyi kontrol altına almak, öfke ve kızgınlığın kontrol edilemediği durumlarda uzlaşma mümkün değildir.
• Çözüm için eyleme geçmeden önce tarafların karşılıklı çıkarlarını, çatışmanın gerçek nedenlerini ve çözüm için olabilecek en iyi yaklaşım üzerine değerlendirmede bulunmak
• Olumlu bir hava oluşturmak, iyi niyet ile tarafların ihtiyaçlarına önem verildiğini hissettirmek
• İyi bir dinleyici olmak ve olgun bir yaklaşım ortaya koymak
• Olası çözümler için beyin fırtınası yapmak, önerilen çözümlerin hiçbirini küçümsemeden ve eleştirmeden, kutuplaşmaya sebep olmayacak bir yaklaşım sergilemek.
• Çözümlerin işlerliğini izlemek, sunulan çözümlerin işe yaradığını kontrol etmek, işe yaramaması durumunda yeni çözümler üretmek

Proje Yönetimi ve Çatışma Yönetimi Teknikleri

Proje yönetimi, ekip üyeleri arasında farklı bakış açıları ve hedefler olduğunda kaçınılmaz olarak çatışmalarla karşılaşabilir. Bu noktada, etkili çatışma yönetimi tekniklerini uygulamak, projelerin başarıyla ilerlemesi için kritik bir rol oynar. Proje yöneticileri, çatışma durumlarında çeşitli teknikler kullanabilir:

• Kaçınma (Avoidance): Sorunu görmezden gelme veya çatışmadan uzak durma, kısa vadede ortamı sakinleştirebilir.
• Uzlaşma (Compromise): Her iki tarafın kısmen fedakarlık yaparak ortak bir çözüm bulmasıdır.
• Geri Çekilme (Withdrawal): Bir tarafın durumu kabul edip geri adım atması, çatışmanın daha sonra ele alınmasını sağlar.
• Yarışma (Competition): Bir tarafın kendi çıkarlarını korumak için diğer tarafı geçersiz kılma çabasıdır, bu uzun vadede ilişkileri zedeleyebilir.
• İş birliği (Collaboration): Tarafların birlikte çalışarak her iki tarafın ihtiyaçlarını karşılayacak bir çözüm geliştirmeye çalıştığı en olumlu tekniktir.

Uygun tekniklerin seçilmesi, ekip içindeki iletişimi güçlendirerek olumsuz etkileri en aza indirmeye yardımcı olur. Böylece, projelerin verimliliği artırılabilir ve ekip içindeki uyum sağlanabilir.

Sonuç olarak, çatışma yönetimi, sürdürülen projelerin etkili bir şekilde yürütülmesinde hayati bir rol oynamaktadır. Çatışmaların iyi yönetilmemesi durumunda ekipler üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkabilir; bu durum, iş süreçlerini aksatabilir ve işlemlerin korunmasını tehdit edebilir. Bu nedenle, sağlanan sağlıklı iletişim, uzlaşma ve iş birliği gibi yöntemlerle etkin bir şekilde uygulamaların yapılması gerekmektedir.

🌐🔍 Daha fazla bilgi edinmek ve bu heyecan verici gelişmelere adım atmak için sayfamızı linkten ziyaret edin!